Zazwyczaj, klient banku spłacając kredyt, zwraca kwotę wyższą niż pożyczył, powiększoną o odsetki. Zdarzają się jednak sytuacje, kiedy stosowane jest tzw. ujemne oprocentowanie kredytów, które ma odwrotne działanie. Banki dopuszczają czasem niewielką stratę, kalkulując zysk w dłuższym terminie.
Co to jest ujemne oprocentowanie kredytu?
Wysokość stóp procentowych ustala w Polsce Rada Polityki Pieniężnej. Wyższe oprocentowanie podnosi koszt kredytu, przez co kredytobiorcy płacą większe odsetki i bank zarabia więcej. Natomiast niższe stopy procentowe sprawiają, że klienci płacą niższe odsetki i bank zyskuje wtedy mniej. Jednak odmienne skutki mają stopy procentowe niższe od zera. Wpływają one na ujemne oprocentowanie kredytów bankowych. W takiej sytuacji kredytobiorca oddaje bankowi mniej, niż pożyczył, a bank traci na odsetkach.
Ujemne oprocentowanie kredytu a inflacja
Przy oprocentowaniu ujemnym zysk dla banku generują prowizje i ubezpieczenia kredytów. Jednak nawet przy dodatnich stopach procentowych może pojawić się ujemne oprocentowanie spowodowane inflacją.
Dzieje się tak, gdy poziom inflacji jest wyższy niż oprocentowanie kredytu, co powoduje niższy koszt z tytułu odsetek. Dochodzi wtedy do realnego ujemnego oprocentowania.
✅ Przykład:
- oprocentowanie kredytu: 4%,
- Inflacja: 8%,
- Realne oprocentowanie -4%.
Oznacza to, że siła nabywcza pieniądza oddanego bankowi jest niższa, niż w momencie ich pożyczenia – kredyt „sam się spłaca” w ujęciu realnym.
Przychód z tytułu ujemnego oprocentowania
Wystąpienie ujemnego oprocentowania powoduje, że niektórzy kredytobiorcy otrzymują zwrot części płaconych rat kapitałowych. Ten zwrot stanowi przychód i w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych objęty jest obowiązkiem zapłacenia podatku. Istnieje jednak możliwość zwolnienia z opodatkowania kwoty zwróconych rat, po spełnieniu wymagań Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie zaniechania poboru podatku od świadczeń otrzymywanych z tytułu zastosowania przez bank ujemnego oprocentowania.
Dlaczego banki decydują się na ujemne oprocentowanie?
Do tej pory ujemne stopy procentowe stosowały takie kraje jak np. Dania, Szwajcaria, Szwecja i Japonia, co oznacza, że w tych krajach banki dopłacały do kredytów, a klienci do depozytów. Miało to konkretny cel gospodarczy:
- Zachęcenie do inwestowania zamiast oszczędzania,
- Pobudzenie gospodarki, gdy panuje stagnacja,
- Zwiększenie dostępności kredytów, zwłaszcza dla firm.
Ujemne oprocentowanie kredytu w Polsce
Istnieją pojedyncze przypadki, kiedy ujemne oprocentowanie wystąpiło w Polsce. Nie było to jednak spowodowane realiami rynku, jak decyzjami regulatorów rynku, bądź urzędów ds. konsumentów.
Przykład: Bank BPH realizując decyzję UOKIK z 2 czerwca 2016 roku, uwzględniał ujemne oprocentowanie w kredytach hipotecznych we frankach szwajcarskich, zwracając klientom różnicę wynikającą z ujemnych indeksów LIBOR bądź EURIBOR poprzez pomniejszenie kolejnych rat lub zwrot środków do października 2016 roku. Zwroty te nie były objęte podatkiem dochodowym, pod warunkiem złożenia przez kredytobiorców odpowiedniego oświadczenia.
✅ W obecnych realiach, niestety nie ma szans na uzyskanie ujemnego oprocentowania kredytu. Nie mniej, zawsze możesz obniżyć koszt obecnie płaconych kredytów. Doradcy dFinance.pl podpowiedzą, ile możesz oszczędzić na przeniesieniu kredytów do banku z niższym oprocentowaniem, brakiem prowizji czy ubezpieczenia.
